Stress en burnout, dé begrippen van deze tijd.

Op de homepage heb je al kunnen lezen dat legio klachten en belemmeringen veelal een gevolg zijn van stress. Op zich is er niks mis met stress. Het is je verdedigingsmechanisme wat in werking treedt.

Ons lichaam is in feite uitgerust met twee afzonderlijke verdedigingssystemen, elk van vitaal belang voor de instandhouding van ons leven. Hieronder licht ik deze kort toe, alsmede de wezenlijke invloed van stress op de bloedvoorziening in ons lichaam. Helemaal onderaan noem ik de meest relevante gevolgen van stress op onze body en mind.

 

Verdedigingssysteem voor interne bedreigingen : Immuunsysteem

Het tweede verdedigingssysteem van het lichaam is het immuunsysteem, dat ons beschermt tegen bedreiging binnen ons lichaam, zoals die veroorzaakt kunnen worden door bacteriën en virussen. Als het immuunsysteem geactiveerd is kan het veel van onze lichaamsenergie opeisen. Net als de HPA-as dus een zeer belangrijk verdedigingssysteem.

 

Verdedigingssysteem voor externe bedreigingen : De HPA-as

De eerste is het systeem dat ons beschermt tegen externe bedreigingen, dit wordt de HPA-as genoemd (nld : Hypothalamus-Hypofyse-Bijnieren). Als er geen bedreigingen zijn is de HPA-as inactief en zijn we in groei modus. We zijn ontspannen en ons bloed wordt vooral naar de inwendige organen gestuwd.

In vroegere tijden, toen de mens nog door het open veld liep en op zoek was naar voedsel en water, kwam het af en toe voor dat we een externe bedreiging ervoeren. Mogelijk kwam je een wild beest tegen of wellicht een ander persoon die kwaad van je wilde. Het verdedigingssysteem werd in werking gesteld wat in de basis neer kwam op een drietal mogelijkheden : vechten, vluchten of bevriezen. Je kunt deze in de dierenwereld nu nog steeds goed herkennen. 

Zodra de hypothalamus (in onze hersenen) een bedreiging uit de omgeving waarneemt stelt hij de HPA-as in werking door een signaal te sturen naar de hypofyse, de "meester-klier" die ervoor verantwoordelijk is om de miljarden cellen van ons organisme te organiseren om de naderende bedreiging tegemoet te treden. De stress hormonen worden aangemaakt en afgegeven aan het lichaam.

 

Invloed van stress op de bloedvoorziening in ons lichaam.

Allereerst zorgen deze voor het samentrekken van de bloedvaten van ons spijsverteringssysteem, en wordt het bloed in eerste plaats benut om de spieren van onze armen en benen van energie te voorzien, zodat deze ons buiten gevaar kunnen brengen. NB tijdens "stress" kunnen onze inwendige organen niet voluit functioneren, groeiprocessen worden verhinderd.

Daarnaast onderdrukken de stresshormonen direct de activiteiten van het immuunsysteem, om energie reserves te sparen. NB tijdens "stress" ons vermogen om ziekten te bestrijden wordt belemmert.

Het activeren van de HPA-as belemmert ook ons vermogen om helder te denken. Bloedvaten in de frontale hersenen (redenatie en logica) en de prefrontale cortex (bewuste vrijwillige actie) vernauwen, omdat in een noodgeval de hersenen geactiveerd moeten worden (levensonderhoudende reflexen) die op de meeste effectieve manier het vlucht of vecht gedrag besturen.

 

Gevolgen van (chronische) stress op onze body en mind.